Theo báo cáo của tổ chức nghiên cứu Hofstede-insights, người Thái nằm trong top “hư” nhất Đông Nam Á về thái độ phản kháng chính quyền.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, họ cũng đứng đầu về chỉ số “ngại thay đổi”, “sợ rủi ro” cùng với văn hóa nữ tính bỏ xa các nước trong khu vực

Những con số này làm dấy lên câu hỏi. Nếu bị dồn đến tận cùng bất công, liệu người Thái có đấu tranh? và họ đấu tranh đến đâu, như thế nào?

**

Buổi tối tháng 8 2015, mọi ánh mắt đổ về thủ đô Bangkok, nơi vừa diễn ra vụ đánh bomb khủng khiếp ngay ngã tư trung tâm trước cửa Central World. Tôi còn nhớ lúc đó trên TV còn phát cảnh bộ phận cơ thể lổn nhổn trên đường cùng những mảnh vụn xe máy.

Trên đường đi làm về, điện thoại rung liên hồi, cơ man nào là tin nhắn và cuộc gọi của người thân bạn bè hỏi thăm và động viên. Lúc đó, tôi chỉ biết trấn an mẹ tôi rằng con vẫn ổn.

Vài ngày sau, lại có thêm 1 vụ nổ khác gần bến tàu trung tâm khu Saphan Taksin, lần này may mắn hơn là không có người thương vong.

Mãi vài tháng sau, nghi phạm đầu tiên mới bị bắt, 2 năm sau nghi phạm Thái Lan mới lọt lưới, nhưng cho đến nay 5 năm sau vụ việc, thông tin chính thức về việc khởi tố vẫn vô cùng mù mờ và chìm vào quên lãng.

Nhưng điều tôi không thể quên là thái độ kỳ lạ của những người xung quanh lúc đó

Sau trận bomb lổn nhổn xác người, khu vực trung tâm bao quanh đền Erawan lại nhộn nhịp chỉ vài ngày sau đó, như chưa hề có cuộc thảm sát. Trong văn phòng, những câu chuyện bàn tán về bomb gần như biến mất chỉ trong vòng một buổi sáng và thay thế bởi tin giải trí, phim truyền hình

Rất ít người bàn về việc truy tìm kẻ chủ mưu, sự sâu sát hay thờ ơ của chính quyền trong công cuộc điều tra

Có lẽ họ đã quen, có lẽ họ chấp nhận, có lẽ họ tập trung kiếm miếng cơm manh áo..

Năm năm sau, mọi việc có vẻ khác

Tháng 8 năm 2020, kết quả trưng cầu dân ý NIDA poll (trang thăm dò ý kiến lâu đời nhất và uy tín của Thái Lan) cho thấy hơn 50% ủng hộ những cuộc biểu tình ôn hòa của nhóm thanh thiếu niên có tên gọi “biểu tình đả đảo Thủ tướng Ek Prayooth”

Điều đáng nói là trong cuộc trưng cầu tương tự 6 tháng trước đó (2/2020)hơn 80% trả lời họ sẽ KHÔNG tham gia biểu tình vì lo ngại dẫn đến xô xát và thà xem TV ở nhà thì hơn. Chỉ 3% dõng dạc tuyên bố sẵn sàng biểu tình để thay đổi đất nước vì chán ngán chính quyền hiện tại

Như vậy từ tháng 2 đến tháng 8 và cho đến nay, chuyện gì đã diễn ra và thổi bùng những cơn lũ biểu tình ở Bangkok?

Một vài sự kiện đáng lưu ý trong giai đoạn này

*14 tháng 7, sau một giai đoạn dài nỗ lực cách ly và phòng chống Covid-19, Thái Lan phát hiện ca dương tính xuất phát từ đoàn khách quân đội của chính phủ.

Sự việc thực sự chọc giận quần chúng vốn đã có niềm tin rất thấp với chính quyền quân đội sau khi lên chiếm quyền từ 2014. Theo họ, chính quyền ra sức o ép dân cách ly và siết chặt kinh tế trong khi không nghiêm túc tuân thủ qui định về phòng chống dịch

*Tháng 8, tờ Bloomberg ra dự báo phát triển kinh tế Thái xuống thấp nhất kể từ 1998 ở mức 12.2%

*Cũng trong tháng 8, khi tranh cãi về đoàn khách dương tính của chính phủ tạm lắng xuống, thì cơn địa chần khác xuất hiện. Thương vụ mua 2 tàu ngầm trị giá 23 tỷ bath của chính quyền quân đội bị đưa vào tầm ngắm của dân chúng. Người dân bức xúc vì việc chi tiêu vào tàu ngầm với Trung Quốc, làm cạn kiệt quĩ ngân sách vốn dùng để phục hồi kinh tế èo uột sau Covid-19

Và tháng 8 đã nổ ra cuộc biểu tình của tầng lớp mới, những thanh thiếu niên cấp 2, cấp 3, đại học dưới hình thức ôn hòa, trong số này 90% là người chưa bao giờ xuống đường..

Nhóm biểu tình đưa ra 3 yêu cầu

1-Chấm dứt đàn áp người phản đối chính phủ

2-Giải tán Quốc Hội

3-Sửa đổi Hiến Pháp

Trong các cuộc biểu tình, ký hiệu được sử dụng rộng khắp và lan tỏa chính là hình bàn tay nắm lại với 3 ngón tay đưa lên tượng trưng cho 3 yêu sách

Bạn có biết, ký hiệu này lấy cảm hứng từ bộ phim Hollywood Hunger Game, nói về những chiến binh khởi nghĩa chống lại thế lực áp bức, tạo ra những cuộc đấu sống còn và truyền hình trực tiếp để mua vui. Trong phim, ký hiệu dùng để truyền lời cảm ơn, động viên và ngưỡng mộ với các chiến sĩ bước ra đấu trường

Và cũng trong tháng 8 thần thánh,siêu từ khóa “liên minh trà sữa” xuất hiện tràn ngập trên các platform online từ Hongkong, Đài Loan, thổi bùng ngọn lửa ủng hộ tinh thần và tiếp sức cho phong trào biểu tình của tuổi trẻ Thái Lan. Từ khóa đại diện cho các quốc gia châu Á yêu tự do dân chủ (Thái Lan, Đài Loan, HK) và cùng yêu thích món “trà sữa”

Khởi đầu của liên minh trẻ này xuất hiện theo một cách rất teen..

Bạn hãy lên Netflix và tìm show “2gether” của Thái Lan, “Bright”, tài tử vai chính trong phim đã làm mưa làm gió bảng xếp hạng giải trí Trung Quốc và là tác nhân tạo ra từ khóa “liên minh trà sữa”

Một ngày tháng 4, Bright bấm tweet lại 1 post có đăng ảnh 4 tấm hình tòa nhà với chú thích, “cảnh đẹp tại bốn quốc gia”…

Trong ít phút, một user từ Trung Quốc đại lục lằm căng và buộc Bright phải đính chính và xin lỗi

Thì ra, 1 trong 4 tấm hình được chụp ở HỒNG KÔNG, và trong mắt người Trung Quốc, HK không phải quốc gia và là một phần không thể tách rời của Trung Quốc

Mặc cho Bright mau chóng tỏ thiện chí xin lỗi và đính chính, sự việc chưa buông tha anh. Bạn gái của Bright bị lôi vào lùm xùm với dân mạng China khi comment của cô bị đem ra phán xét. Trong một bức ảnh, bạn gái Bright được khen là giống cô gái Trung Hoa, cô sau đó reply nói rằng “giống Taiwan” hơn. Dân mạng Trung vin vào đó cho rằng đây là sự miệt thị và một lần nữa khẳng định HK, Taiwan là một phần không thể tách rời của Trung Quốc Đại Lục.

Trước sự quá khích và ngang ngược của netizen TQ, những người đã cất công vượt tường lửa quốc gia để gây chiến trên Twitter với Bright, bạn gái anh và cả 1 dân tộc chịu khó đầu tư thời gian online nhất thế giới, một cuộc khẩu nghiệp online đã nổ ra.

Chỉ trong thời gian ngắn, một lượng online fan đông đảo từ HK, Đài Loan đã tham gia cùng các bạn Thái chống lại các luận điệu khiêu khích của dân mạng Trung Quốc.

Và từ đây #milkteaalience đã chính thức xuất hiện

Trong số này, có cả Joshua Wong, thủ lĩnh phong trào biểu tình của Hongkong, người đã đặt chân đến các nước Châu Âu và cả quốc hội Mỹ để vận động cho một HK tự do dân chủ

Phong trào #milktealiance lớn mạnh tới mức ĐSQ TQ tại Thái Lan phải ra thông báo phủ đầu tái khẳng định chủ quyền (một lần nữa) và kêu gọi người Thái bớt manh động với thông điệp “China & Thailand not others, but brothers” (Thái Trung đâu phải người dưng, cùng chung huyết thống 1 dòng máu tươi)

TQ không ngờ luận điệu bề trên của họ lại càng châm ngòi cho lớp trẻ Thái Lan, những con người biết suy nghĩ và kháng thuốc tẩy não. Một số comment dưới phong trào liên minh trà sữa đã hỏi ngược lại ĐSQ, “thế làm anh em, sao lại giữ nước thượng nguồn Mekong cho riêng mình, để cho các em mình hạn hán thế? Gia đình mà làm vậy sao?”

Từ đó, một trend mới ra đời #StopMekongDam liên kết các quốc gia chống sự bá quyền TQ với dòng sông Mekong, trong đó có cả Việt Nam

Một tháng 8 dữ dội đã khép lại. Nhưng nó đã mở ra một thế giới mới trước mắt chúng ta, một thế giới gần hơn bao giờ hết. Đó là sự gần gũi của những con người sống trong áp bức và bắt nạt của kẻ gọi là nước lớn, nước đàn anh; của những người yêu chuộng tự do, dân chủ; hoặc đơn giản của những người đam mê trà sữa..

Theo tổ chức Hofstede, một nền văn hóa nữ tính là ở đó mọi người trân trọng giá trị nhân văn, quan tâm lẫn nhau và không đề cao sự canh tranh, bon chen.

Những ngày này, tuổi trẻ Thái Lan đang cho thế giới thấy một xã hội nữ tính cũng có thể đấu tranh và đứng lên theo cách của mình.

Có lẽ vì sự mềm mỏng, đáng yêu này, mà Thái Lan đang nhận được sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế.

Tuy nhiên, những cuộc biểu tình mang đã khiến xã hội Thái bước vào 1 ngã rẽ, bởi không phải ai cũng ủng hộ nó. Một bộ phận người dân muốn được an yên sinh nhai sau Covid, một bộ phận chỉ ủng hộ âm thầm và số còn lại là mong muôn mọi thứ vẫn như cũ

Chúng ta mong rằng những người anh em Thái Lan sẽ kiên cường vượt qua biến cố này, an toàn và nhân văn, theo cách của họ.

—

Sáng nay, 17 tháng 10, Joshua Wong lại có thêm 1 tweet ủng hộ những người anh em Thái Lan đang đấu tranh biểu tình vì dân chủ. Anh cũng gắn hashtag